Niedziela Palmowa 2025: kiedy i jak świętować, tradycje, obrzędy, zakazy.

Niedziela Palmowa (nazwa kościelna – Wjazd Jezusa do Jerozolimy) to ważne święto prawosławne. Jest dedykowane uroczystemu pojawieniu się Jezusa Chrystusa w Jerozolimie na dzień przed Jego męczeńskimi cierpieniami i śmiercią. W tym dniu przyjęto odwiedzać nabożeństwa, poświęcać w kościołach gałązki wierzby i dekorować nimi w domu ikony.Niedziela Palmowa w 2025 roku przypada na 13 kwietnia. Data co roku się zmienia, w zależności od dnia świętowania Wielkanocy i obchodzona jest w szóstą niedzielę Wielkiego Postu – tydzień przed Wielkanocą.Nazwa święta Niedziela Palmowa wywodzi się od zwyczaju poświęcania w tym dniu w kościele gałązek wierzby. Symbolizują one palmowe gałązki, którymi Żydzi witali Jezusa w Jerozolimie. Na Ukrainie palmy nie rosną, dlatego zastąpiono je gałązkami wierzby. Wierzba to pierwsza roślina, która rozkwita na wiosnę. Symbolizuje budzenie przyrody po zimowym śnie oraz odrodzenie nowego życia.

Jak świętować Niedzielę Palmową

Przygotowanie do święta rozpoczyna się kilka dni wcześniej. Ludzie obcinają gałązki wierzby i stawiają je w domu w wodzie, aby rozkwitły.

Świętowanie Niedzieli Palmowej rozpoczyna się w sobotę wieczorem. W kościołach odbywają się nabożeństwa i poświęcanie wierzby.

W niedzielę w kościołach również odbywa się nabożeństwo, a księża skrapiają wierzbowymi gałązkami święconą wodą.

Po nabożeństwie ludzie przynoszą poświęcone gałązki do domu, kładą je przy ikonach i przechowują w tym miejscu przez cały rok. Aby przyciągnąć siłę, zdrowie i dostatek, delikatnie smagać po plecach gałązkami wierzby członków rodziny.

Gospodynie przygotowują świąteczne obiady lub kolacje. Niedziela Palmowa wypada na Wielki Post. W tym dniu zabronione jest jedzenie mięsa, jaj, produktów mleczarskich, ale dozwolone jest spożywanie ryby i nieco czerwonego wina.

Niedzieli Palmowej poprzedza Święto Łazarza. W tym dniu Jezus Chrystus dokonał wielkiego cudu – wskrzeszenia sprawiedliwego Łazarza. Po Niedzieli Palmowej rozpoczyna się Wielki Tydzień – tydzień przed Wielkanocą, który poświęcony jest wspomnieniom ostatnich dni ziemskiego życia Jezusa Chrystusa.

Historia święta

Święto Wjazdu Jezusa do Jerozolimy ustanowił Kościół chrześcijański w Jerozolimie w IV wieku. Na Rusi pojawiło się w X wieku i otrzymało nazwę Niedzieli Palmowej.

Święto jest poświęcone uroczystemu wjazdowi Jezusa Chrystusa do Jerozolimy przed Wielkanocą w 33 roku. Po tym, jak Chrystus wskrzeszał Łazarza z Betanii, wieści o Nim rozeszły się do wielu miast. Wjechał do Jerozolimy na osiołku w towarzystwie apostołów. Zgodnie z tradycją ci, którzy wjeżdżali do miasta na koniu, przynosili wojnę, a ci, którzy wjeżdżali na osiołku – pokój. Żydzi widzieli w Jezusie nowego władcę – króla. Sypali kwiaty na drogę Jezusa, palmowe gałązki, kładli przy jego nogach odzież. Ale Pan szedł do Jerozolimy nie dla władzy ziemskiej, ale na męczeńską śmierć w imię odkupienia grzechów ludzkości. Pięć dni później ten sam tłum krzyczał: „Ukryj Go ...!”.

Istnieje pogańska wersja pochodzenia Niedzieli Palmowej, zgodnie z którą jej poprzednikiem było starosłowiańskie święto Palmowe. Było ono poświęcone płodności, żywotności i sile woli, które utożsamiano z wierzby.

Tradycje i obrzędy

Z Niedzielą Palmową wiąże się wiele tradycji i obrzędów. Mają one na celu przyciągnięcie zdrowia, bogactwa, dobrobytu, pomyślnego małżeństwa oraz szczęśliwego macierzyństwa.

W tym dniu zabronione jest wykonywanie prac domowych: sprzątania, prania, mycia naczyń. Niepożądane jest gotowanie gorących potraw, dlatego gospodynie starają się przygotować świąteczne przekąski dla rodziny z wyprzedzeniem.

Nie zaleca się szycia, dziergania, haftowania, a także czesania włosów. Nie wolno zajmować się ciężką pracą fizyczną: rąbać drewno, pracować w ogrodzie.

W to święto nie można się kłócić, przeklinać, życzyć zła, myśleć o złych rzeczach. Lepiej powstrzymać się od oglądania telewizji, gier komputerowych, głośnych uczt.

Jak poprawnie witać z Niedzielą Palmową

Niech dotknie was gałązka wierzbową,Srebrna gałązka puchata,Abyście zawsze byli zdrowi,I cieszyli się, wkrótce święta Pascha!

***

Nie ja biję – wierzba bije,Za tydzień Wielkanoc,Niedaleko czerwone jajko!

***

Gałązki wierzby słońce ogrzewa,A dusza się raduje, a dusza śpiewa,Bo już blisko święto, pisanki i pascha,Bo na ziemię schodzi Boża łaska.

***

Dotknę się puszystym kotkiem srebrnym,Dotknę ciebie lekko wierzba,Przygotuj się na powitanie świetlistej Paschy,Wielkanoc idzie do nas z tobą!

***

Bądź wielki jak wierzba,A zdrowy jak woda,A bogaty jak ziemia!

***

Bij gałązką, nie obrażaj,Wszystkiego najlepszego życz,Już za tydzień z niecierpliwością,Czekaj na Wielkanocne święta!

Co można i czego nie można jeść

Niedziela Palmowa przypada na Wielki czterdziestodniowy post przed Wielkanocą. W to święto Cerkiew Prawosławna daje ulgę w poście. Zabronione jest jedzenie mięsa, jaj, produktów mleczarskich, ale dozwolone jest spożywanie ryby.

Tradycyjnymi potrawami świątecznego stołu są sałatki warzywne, gulasz z dodatkiem grochu, fasoli, kukurydzy, bobu.